De meta-valkuil van presentatie-training

Soms ontkom je niet aan gedachten op meta-niveau. Als je een sollicitatiebrief schrijft voor een baan als tekstschrijver bijvoorbeeld. Of als je feedback geeft op de feedback die iemand geeft of een training over het geven van trainingen. Of een hartchirurg moet opereren. Toegegeven, in dat laatste voorbeeld heb je er weinig last van aangezien de ander onder narcose is, maar daar gaat het even niet om. Wat ik maar wil zeggen is dat wat je doet en waar je het over hebt soms samen vallen.

Presentatie-technieken

Ik kom dat bijvoorbeeld tegen als ik presentatietraining geef. Deze week mocht ik dat weer doen, voor een team account-managers van De Persgroep. Ik had me uiteraard goed voorbereid en het gebied afgebakend: het ging om presentatie-techniek en wat ik daar met mijn achtergrond in het (improvisatie-) theater aan kon toevoegen. Dat heb ik vaker gedaan en ik heb een rijk arsenaal aan oefeningen, tips en ervaringen om er een succes van te maken.

Onbewust toepassen

Maar toch, juist omdat het gaat over presenteren voelde ik net iets meer spanning dan normaal om voor de groep te gaan staan. Als ik iets zeg over houding, stemgebruik, armgebaren, ademhaling, oogcontact dan moet ik dat zelf natuurlijk ook doen. En goed ook. Juist daar schuilt het gevaar: het te goed willen doen en je te veel bewust zijn van wat je aan het doen bent, kan in de weg zitten. Je wilt de technieken onbewust toepassen tijdens het presenteren, als een programma dat op de achtergrond draait. Maar dat wordt nu bemoeilijkt.

Startpunt

Mijn oplossing was om gebruik te maken van dit probleem. In mijn introductie nam ik de groep mee in mijn perspectief van iemand die net nog tussen de groep zat koffie te drinken en nu ineens voor de groep stond en alle ogen op zich gericht wist. En dat wat met je doet, zelfs al ben je het gewend. Het gaat erom hoe je daar mee omgaat en dat vormde een mooi startpunt voor mijn training. Die overigens erg goed ging, al zeg ik het zelf.

Meta-meta

Voor de ware liefhebber tot slot nog een mooi inception-momentje uit die sessie. Ik wees één van de deelnemers op het gebruik van al te veel meta-commentaar in de presentatie (bijvoorbeeld ‘oh, deze slide had ik nog niet verwacht’, ‘hopelijk start het filmpje’). Toen ik dat vervolgens nog een zag gebeuren en aankaartte, gaf ik dus meta-meta-commentaar. Als probeer te bedenken wat het is nu ik dit weer aanhaal in deze blog, begint het me al te duizelen…