Onlangs werd ik gevraagd om samen met Cindy Pittens, Thomas Hoogendoorn en Marco van Duuren op te treden voor studenten van de hogeschool Saxion in Deventer. Afgelopen jaar mochten we met hetzelfde team (plus Sanne van der Kolm) optreden in de Deventer Schouwburg voor het personeel van Saxion.

Het is natuurlijk altijd heel fijn om na een voorstelling terug te worden gevraagd. Aangezien we alle voorstellingen improviseren, kan dat ook gemakkelijk: het is iedere keer anders en we spelen altijd in op wat er op dat moment in de zaal gebeurt. Zo pakt een voorstelling voor studenten op natuurlijk wijze anders uit dan een show voor docenten en medewerkers.

Op die manier konden we ook ingaan op het thema dat we meekregen: het welzijn van studenten. Tussen de grappen en grollen door konden we daar ook ruimte voor bieden: waar worstelen ze mee, waar zijn ze onzeker over en waar voelen ze zich goed door? Mijn studententijd ligt al even achter me en mijn indruk is dat het voor studenten van nu zeker niet eenvoudiger en leuker is geworden allemaal. We hadden wat bedenkingen over hoeveel er zouden komen opdagen, maar de zaal zat heerlijk vol en er was een geweldige sfeer en energie.

Ik hoop dat we met onze show een kleine bijdrage hebben kunnen leveren aan wat volgens mij voor iedereen – van professional tot student – ontzettend belangrijk is: plezier hebben.

‘Wat dapper dat je hier vandaag bent’, zei ik laatst voor het begin van een workshop ‘improviseren in professionele organisaties’ tegen één van de deelnemers. Ze had net daarvoor verteld dat ze er tegenop zag vanwege een eerdere ervaring. Destijds moest ze tijdens een assessment een product waar ze niks van wist verkopen aan een stugge trainingsacteur. Na afloop kreeg ze plompverloren te horen dat ze niet klantvriendelijk genoeg was. ‘Een klein trauma’, noemde ze het zelf met een glimlach waar achter wel degelijk een hoop schuil ging.

Perfect begin

Met de dapperheid die ik meende te bespeuren bleek het wel mee te vallen. ‘Ik dacht dat het verplicht was’, zei ze. De hele groep moest lachen en eerlijk gezegd was dat het perfecte begin van mijn workshop. Het was voor alle deelnemers spannend en voor mij ook. Je weet natuurlijk nooit vooraf of je als trainer een goede klik hebt met de groep en of het programma inhoudelijk tegemoet komt aan de wensen en verwachtingen van de deelnemers. In een voorgesprek stem ik dat natuurlijk af met de opdrachtgever, maar zeker weten doe je het niet.

Juristen

Het ging in dit geval om een team juristen, een groep die gewend is aan risico’s afdekken, fouten vermijden en tot in detail uitdenken en voorbereiden. Op het vlak van samenwerken, gesprekstechniek en presenteren konden ze volgens de leidinggevende nog verbeteren. Maar het is heel logisch dat ze het spannend vinden als ze ineens een ochtend met improvisatietechnieken aan de slag gaan.

Spanning ontladen

Gelukkig ontlaadt niets zo gemakkelijk spanning als lachen. En de openhartige opmerking van de deelnemer die dacht dat deelname verplicht was, zorgde daarvoor. Ik had het fijne begin te danken aan haar eerlijkheid. Sowieso denk ik dat eerlijkheid een belangrijke factor is. Eerlijk zijn over je verwachtingen en hoe je iets ervaart. Practise what you preach is een motto dat ik probeer toe te passen.

Als improvisatie-deskundige moet ik niet halsstarrig vasthouden aan het programma of de training die ik heb uitgestippeld, maar inspelen op wat er op dat moment speelt in de groep. Dat wordt een stuk eenvoudiger als de groep eerlijk durft te zijn, behoeftes durft aan te geven en vragen durft te stellen. De opmerking van de deelnemer en de lach die volgde, stelde openheid meteen als voorbeeld voor de hele groep.

Basis

Na afloop van de training vroeg ik uiteraard hoe de groep het had ervaren. Ik was best een beetje trots toen de deelnemer die er tegenop zag, zei dat ze van haar trauma af was. Pas later bedacht ik me dat ze dat toch vooral aan zichzelf te danken had. En dat ze daar met die ene opmerking – ‘ik dacht dat het verplicht was’ – de basis voor heeft gelegd.

Improviseren is samenwerken, communiceren en inspelen op de situatie zoals die is (en die niet per se is zoals jij denkt dat die moet zijn). Daarom zei ik ook meteen ja toen de HR & Finance academy van de Universiteit Leiden mij vroeg om een webinar te verzorgen over improvisatie en wat je daar als professional van kunt leren.

Online training

Natuurlijk ben ik gewend om deelnemers aan mijn trainingen fysiek te zien, rechtstreeks aan te spreken en actief aan het werk te zetten. Ook lezingen die ik verzorg als spreker hebben een interactief karakter. Maar dit was een mooie kwestie van practice what you preach. Vanzelfsprekend waren er wat technische hobbels, maar die namen we (met dank ook aan de moderator) steeds soepeler. Break-out rooms, microfoons, plaatjes en filmpjes: we kregen het allemaal aan de praat.

Webinar: geslaagd

Aan het eind vatte één van de deelnemers de strekking van mijn verhaal treffend samen. Ze  gaf aan die mee te nemen in haar verdere werk en dat gaf mij dat een even voldaan gevoel als na een “normale” workshop. Toen wist ik: webinar geslaagd.

Vanuit huis

Op die manier verzorgde ik vlak voor mijn verhuizing van Amsterdam naar Amersfoort een sessie vanuit huis. Vanaf mijn eigen keukentafel, die ik natuurlijk zo had gepositioneerd dat de vuile vaat buiten beeld bleef :-). Op mijn nieuwe locatie heb ik een ruimte waar dat niet meer hoeft. Improviseren op afstand: ik ben er klaar voor!

PS Hier de set-up die ik gebruikte:

PS op onderstaande afbeelding zijn ivm de privacy de foto’s en namen van de deelnemers vaag gemaakt. Dat je niet denkt dat het er de hele tijd zo uit zag 🙂